Snoeiproject van Joke van de Ban

Ik ben opgegroeid in de stad. Land-,  tuinbouw en natuur hadden wel al vroeg mijn interesse.  Pas (tijdens en) na mijn studie in Wageningen ben ik in de fruitteelt terecht gekomen. Het snoeien en verzorgen van fruitgewassen heb ik dus niet met de paplepel mee gekregen. Door goed te kijken naar de gewassen, op verscheidene plaatsen in het fruit te werken en er veel over te lezen heb ik me de kennis eigen gemaakt.

Nu beheer ik een hoogstamboomgaard in Werkhoven. Verder snoei ik op veel plaatsen, voornamelijk voor particulieren. Ik snoei ook regelmatig samen met andere (hoogstam-) snoeiers wat leidt tot interessante discussies. Naast appel- en perenbomen snoei ik allerlei andere fruitsoorten, zoals kiwi’s, vijgen, moerbeien, perziken enz.

Verder geef ik regelmatig cursussen in teelt (en snoei) van fruitgewassen.

Contactgegevens: info@mappelle.nl

joke_van_de_ban
joke_van_de_ban_uitleg
Joke-2009-4
Joke-2009-3

Snoeiproject 2009 - Joke van den Ban

Snoei in het fruitpark.

Situatie: ik heb, behalve in het winterseizoen, ook in april en begin juni tijd om groeicorrecties uit te voeren. Zou dit niet het geval zijn, dan is een wat sterkere wintersnoei gewenst. Bij de opkweek ga ik ervan uit dat de eigenaar graag vruchten van zijn boom wil oogsten (dit is minder vanzelfsprekend dan men wellicht denkt).

Stellingen, conclusies:

- De meeste groei vindt plaats recht boven de stam, en bovenin de boom. Ik heb daarom graag een harttak. Deze laat ik alleen niet teveel overheersen.

- Voor een mooie, evenwichtig groeiende hoogstamboom zijn 3 tot 4 gelijkwaardig groeiende takken op ±1.80 tot 2.10 hoogte rond de stam nodig en die bovendien steil genoeg groeien om de boom voldoende breedte te kunnen geven. Dit bereik ik in de eerste groeijaren dmv snoei, lengtesneden, remsneden, scheuten nijpen en een enkele keer uitbuigen of opbinden.

- De boom is het snelst groot als er niet wordt gesnoeid, mits de boom niet teveel vruchten draagt in de jeugdfase. Ik zal daarom niet veel snoeien, wel verkeerd geplaatste takken weghalen.

- De diktegroei van een tak is optimaal bij het in de winter insnoeien tot ongeveer de helft van het eenjarige hout. Diktegroei is ook te bereiken door middel van lengtesneden. Dit laatste  zal ik ook toepassen.

- Vruchtdracht in de jeugdfase kan helpen de boom in de breedte te laten groeien. Teveel vruchten in de jeugdfase veroorzaakt daarentegen een te vlakke stand van het zijhout waardoor de groei daar stagneert. Dit is te voorkomen door tijdig vruchten te dunnen. Daarom ga ik rond 1 juni bij de bomen langs.

Snoeiproject 2012 - Joke van de Ban

Snoei maart 2012

In de nazomer slaat de boom reservevoedsel op in takken, stam en wortels.Op dit reservevoedsel loopt de boom in het voorjaar weer uit. Hoe meer je snoeit, hoe minder reservevoedsel je  hebt.

Pas in de bloeitijd groeien er weer bladeren. Deze produceren vanaf die tijd het voedsel voor de boom.Hoe meer takken, hoe meer bladeren, hoe meer voedsel, dus hoe meer groei. Ik snoei daarom zo weinig mogelijk.Wel is de jeugdfase de tijd om de basis te leggen voor een mooie boomvorm.De verhouding tussen de hoogtegroei en breedtegroei is belangrijk.

Als de koptak overheerst en je laat dit zo, dan zal de boom hoog en smal worden.  Als zijtakken te ver uitzakken, gaat de groei ook (te hoog) bovenin de boom zitten. Dit is te voorkomen door  een goede takstand van de zijtakken (schuin omhoog).

Door een te steil groeiende zijtak wat meer naar buiten te buigen kan een kroon veel sneller worden gevormd, dan door te snoeien. Gesteltakken die te dicht bij elkaar groeien, moeten anders vroeger of later worden weggesnoeid.

Elk ras heeft zijn eigen groeiwijze. Bij de kleipeer staan de gesteltakken erg steil. Met een wig kan ik ze nog iets naar buiten zetten. Ze zijn al wel erg stug. Bij de Delcorf heb ik de eindknoppen uit de zijtakken weggehaald, omdat dit bloemknoppen waren. Zouden er op die plaats vruchten groeien dan gaan die takken hangen, terwijl ze juist schuin omhoog moeten groeien.

Van de meeste bomen heb ik van de einden van de zijtakken enkele scheuten weggesnoeid. Ik wil daar een of twee gelijkwaardige twijgen hebben, die schuin omhoog naar buiten groeien. Op veel plaatsen was daar meer vertakking of zaten er naar binnen groeiende twijgen.

Daarnaast heb ik uit het hart van de bomen hier en daar wat  (dwars groeiende) twijgen weggesnoeid om de groei vooral op plaatsen te krijgen waar dat nodig is, en voor wat lucht en licht in de boom.Nu is het van belang om na de vruchtzetting,rond 1 juni, te kijken of takken niet te ver gaan uithangen door het gewicht van vruchten.  Dat is te voorkomen door stevig dunnen van vruchten en eventueel opbinden van de tak .

Joke-2012-31
Joke-2012-1
Kleipeer-225×300

Snoeiproject 2013 - Joke van den Ban

Snoei april 2013

de snoei op 6 april 2013 (het is een laat voorjaar).

Uitgangspunten:

  • Een evenwichtige boom met een harttak
  • Onderin een ongeveer 4 gesteltakken die naar buiten en schuin omhoog groeien, zodat ze ook minstens 4 meter lang kunnen worden.
  • In het hart van de boom lucht en licht, opdat het daar niet te kaal wordt.
  • Een boom die flink groeit, doch ook al vruchten geeft .

In de praktijk:

De appelbomen zijn aardig gegroeid.  Ook zitten er aardig wat bloemknoppen in.

De snoei bestond uit:

Naar binnen groeiende twijgen wegsnoeien.

Het zijhout van de gesteltakken wat uitdunnen.

Door snoei ervoor zorgen dat de onderste gesteltakken naar alle kanten goed uitgroeien en ongeveer even hoog komen.

Zijtakken vanuit de harttak die teveel licht wegnemen van de gesteltakken eronder wegsnoeien.

De harttak mag niet teveel overheersten. Enkele harttakken heb ik wat teruggesnoeid.

Ook de perenbomen zijn goed gegroeid.  Alleen zijn er wat heel steil staande gesteltakken.

Hiertoe heb ik met snoeihout van andere bomen wiggen tussen de steile gesteltakken en de harttak geplaatst. Dan gaan die takken meer naar buiten staan. Ze zitten er strak tussen,  als het niet te hard gaat stromen zullen ze wel blijven zitten tot over een paar maanden de tak in die stand blijft staan.

Deze methode is wat arbeidsintensiever, dan terugsnoeien, maar hiermee is veel sneller een grote boom te verkrijgen. Door veel te snoeien gooi je ook veel energie van de boom weg.

Snoeiproject 2016 - Joke van den Ban

Op 30 maart heb ik ‘mijn’  fruitbomen gesnoeid. Met mijn snoei richt ik me op de enthousiaste partikulier, die de boom een beetje in de gaten houdt,  kijkt of er niet teveel vruchten aan komen, en voorkomt dat er takken kunnen uitbreken of te ver doorhangen.  Ik richt me op de fruitliefhebber, die liever al wat fruit heeft als de boom nog jong is, en niet zo snel mogelijk, ten koste van oogst in de jeugdfase, een grote boom wil hebben.

Het is mooi om te zien hoe de verschillende rassen zich ontwikkelen. Dit vergt een verschillende aanpak. Daarom bespreek ik de snoei per ras.

 

Peren:

Kleipeer: dit is een hele trage, steile groeier, het wordt geen grote boom.  De boom zit al te vol bloemknoppen, ik heb de helft van de bloemknoppen weggeknipt.  En als er een goede bloeiperiode komt, zullen er nog peertjes uit moeten om te voorkomen dat ze te klein blijven.

Bloedpeer en Maagdenpeer: deze bomen zijn veel verder uitgegroeid dan de kleipeer en hebben een mooie vorm. Ze zitten wel vol bloemknoppen. Ik heb een paar zware zijtakken bovenin van de harttak weggesnoeid, alsmede takken die net boven de eerste etage groeiden. Ik wil namelijk dat de onderste etage zich goed ontwikkelt en om de groei daarvan te stimuleren zorg ik er ook voor dat de uiteinden schuin omhoog  groeien en  dat er geen bloemknoppen aan het einde zitten waardoor de tak kan gaan hangen.

Precoce de Trevoux: de takken van deze boom zien er niet allemaal goed uit. Dit komt omdat er takschurft in zit, het ras is nogal schurftgevoelig. Bij de takschurft ontstaat nogal eens vruchtboomkanker, waardoor takken afsterven.  Heel vervelend, dit ras raad ik dan ook niet aan. Ik heb wat ziek hout weggesnoeid.

 

Appels:

Het is echt jammer dat de schapen 2 jaar geleden van de  bast hebben gegeten, daardoor zijn de appelbomen veel minder hard gegroeid en komen er nu teveel bloemknoppen. Om dit op te vangen snoei ik nu takken wat verder terug om te voorkomen dat ze te ver uitzakken. Daarnaast snoei ik meer bloemknoppen weg. Er staan nu stevige korven om de boom, alleen is het niet goed mogelijk de groei die onder aan de stam optreedt weg te snoeien. Het worden desalniettemin al aardig grote bomen!

Snoei per ras:

Bramley’s Seedling en Jacques Lebel: dit zijn sterke groeiers, bomen die breed uit groeien. De gesteltakken, de grote zijtakken onderin, kunnen zo ver uitzakken dat de boom veel breder dan hoog wordt. De Bramley had geen harttak, waardoor deze boom zijn hoogte wat kwijt is. Bij de snoei zorg ik ervoor dat de zijtakken stevig blijven door ze wat terug te snoeien op een stevige twijg of op een bladknop.  De harttak van de Jacques Lebel  mag op ruim een meter boven de onderste etage zijhout ontwikkelen. Zijhout wat net boven de onderste etage aan de harttak groeide heb ik weggesnoeid, alsmede zwaar zijhout boven aan de harttak.

Brabantse Bellefleur: deze heeft juist een hele steile groei. Ik snoei de gesteltakken niet terug omdat ze dan zeker niet meer gaan uitzakken naar buiten.  Ik kijk het nog een jaar aan voordat ik ze terugknip op zijhout. Wel heb ik  en er één helemaal weggesnoeid om wat meer zijhout te krijgen aan de andere takken:  3 tot 4 gesteltakken aanhouden was beter geweest, er zaten er 5. Verder heb ik wat takken weggesnoeid die elkaar in de weg zaten: elkaar kruisende takken dus.

Delcorf: hier is te zien waarom moderne rassen niet zo geschikt zijn voor hoogstam: de boom zit vol bloemknoppen, er gaan waarschijnlijk teveel, dus te kleine appels aan groeien. Een laagstamboom kan je goed dunnen, maar om daarvoor nog eens in een hoogstam te klimmen..

Snoei: nogal wat dun vruchthout weggehaald om de boom te ontlasten.

Winston en Lemoenappel: Deze zijn wel aardig in evenwicht wat breedte en hoogte betreft. De Winston groeit alleen veel minder hard dan de Lemoen

De verschillen in snoeimethodes op het Fruitpark zijn goed te zien! Het is een interessant project om te volgen, naast de bezichtiging van de talrijke andere  fruitsoorten die hier groeien!

Joke van den Ban

Snoeiproject 2021 - Joke van den Ban

De 6 appelbomen staan er goed bij, ik heb ze gesnoeid op 26 april, dat is niet te laat in dit late voorjaar.

De bomen zijn nu zo groot dat ik mijn 20-sports houten ladder goed kon gebruiken.

Alle bomen zijn aardig in evenwicht tussen groei en vruchtbaarheid. Ik verwacht dat er heel wat appels van geoogst kunnen worden.

Van de Brabantse Bellefleur, heb ik enige jaren geleden de harttak weggesnoeid. Zo kan er voldoende licht in de boom vallen. Nu heb ik vooral binnenin scheuten weggesnoeid.

De Winston had nogal wat vruchtboomkanker. Dat heb ik eruit gesnoeid. De boom ziet er zo goed uit.

De Bramley Seedling groeit gemakkelijk in de breedte, daarom is wat laaghangend hout weggesnoeid.

De Jacques Lebel was wat uit evenwicht omdat een zijtak te stevig groeide t.o.v. de andere zijtakken. Daarom is deze ingekort.

De bomen kunnen er weer een jaar tegen.

NIEUWE BLOGBERICHTEN